Η είσοδος της σοκολάτας στην Ελλάδα οφείλεται στον πρωτοπόρο Σπυρίδωνα Παυλίδη. Με το γλυκυσματοποιείον του, που βρισκόταν στη συμβολή των οδών Αιόλου και Βύσσης και το οποίο πρωτάνοιξε το 1841, προσέφερε ένα καινούριο προϊόν στην ελληνική αγορά, το οποίο αγαπήθηκε από μικρούς και μεγάλους. Ο Παυλίδης αρχικά παρήγαγε παραδοσιακά γλυκά, όπως μπακλαβά και λουκούμια, ενώ εμπορευόταν και μέλι, φιστίκια εισαγόμενα, καθώς και κάποια οινοπνευματώδη ποτά. Η παρασκευή της πρώτης σοκολάτας τοποθετείται το 1852.
Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι την εποχή εκείνη δε γίνονταν εισαγωγές κακάο στην Ελλάδα. Η όλη διαδικασία έγινε με τη χρήση ενός μύλου για καφέ που είχε εισαχθεί αρκετά χρόνια νωρίτερα και με τη βοήθεια ενός Πολωνού τεχνίτη που εργαζόταν στο κατάστημα του Παυλίδη. Τα χρόνια που ακολούθησαν ο Σπυρίδων Παυλίδης πραγματοποίησε διάφορα ταξίδια, λαμβάνοντας μέρος σε διάφορες εκθέσεις στο εξωτερικό όπου και βραβεύτηκε για τη σοκολάτα του.
Μετά από τη σοκολατοβιομηχανία Παυλίδου ακολούθησαν διάφορες εταιρείες που ασχολήθηκαν με την παραγωγή σοκολάτας και κακάο, καθώς και προϊόντων που την περιέχουν. Χρονολογικά συναντούμε πρώτη τη βιομηχανία Ζαβορίτου, Λόγγου και Μουλά, Γαβριήλογλου, έπειτα την Ίρις, την ΑΒΕΖΑΠ, την ΑΣΤΗΡ, την ’λφα, την ΙΟΝ, την εταιρεία Ατσάρου και Φλόκα. ’λλες βιομηχανίες που παρήγαγαν προϊόντα με συστατικό τους τη σοκολάτα ή το κακάο ήταν: η εταιρεία Ρούσσος, η ΕΒΓΑ, η Παπαδοπούλου, η ΜΕΛΟ, η Mabel, η ΓΚΛΑΡΙΣ, η ΣΕΡΑΛ και ο Λουμίδης. Η εταιρεία Nestle εμφανίστηκε το 1912 και ασχολήθηκε αποκλειστικά με εισαγωγές.
Από το 1852 έως το 1970, η ποικιλία των διαθέσιμων προϊόντων στο εμπόριο αυξήθηκε σημαντικά. Ορόσημο στην ιστορία της σοκολάτας για την Ελλάδα αποτελεί το έτος 1859, όταν ο Παυλίδης παράγει και βραβεύεται για τη γνωστή σοκολάτα “Υγείας”. Σταδιακά και άλλα είδη σοκολάτας άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους στην ζωή των Ελλήνων. Διαφημίσεις και κατάλογοι που έχουν διασωθεί μας πληροφορούν για παράδειγμα ότι το 1912 η βιομηχανία Ζαβορίτου παράγει σοκολάτα γάλακτος, ενώ την ίδια χρονιά το προϊόν αυτό εισάγεται και από τη Nestle.
Τη δεκαετία του ’20 ο Παυλίδης προχωρά σε μία ακόμη καινοτομία παράγοντας την πρώτη σοκολάτα αμυγδάλου στην Ελλάδα, ενώ το 1930 ακολουθεί η εταιρεία Ίρις και λίγο αργότερα η ΕΒΓΑ και η ΙΟΝ. Κάθε εταιρεία εμπλούτισε την αγορά με ποικίλα προϊόντα, άλλα από τα οποία υπάρχουν και σήμερα και άλλα όχι.
Κατά περιόδους χρησιμοποιήθηκαν διάφορα σκεύη για την προετοιμασία και την κατανάλωση των γλυκισμάτων σοκολάτας ή κακάο. Πριν το 1900, τα περισσότερο πρωτότυπα σκεύη που βρίσκουμε είναι: το χουλιάρι, η ταμίνα, η τερίνα, η μπασίνα, πετσέτες για το σερβίρισμα και άλλα. Αργότερα, εμφανίζονται: η κάσσα του σουφλέ ή σαχάνι, το σκεύος σοκλ, οι κασολέτες από χαρτί, η παγωτιέρα κλπ.
Από τις συνταγές που καταγράφηκαν, φαίνεται ότι τα περισσότερα παρασκευάσματα είναι ψημένα στο φούρνο ή στην κατσαρόλα. Ορισμένα γλυκίσματα είναι τηγανητά, ενώ υπάρχουν και κάποια που δε χρειάζονται ψήσιμο.
Όσον αφορά τα συστατικά, αυτά που συναντώνται πιο συχνά είναι τα αυγά, το γάλα, η ζάχαρη και το βούτυρο. Σε κάποιες συνταγές περιέχονται συστατικά ιδιαίτερα ευρηματικά όπως: οι γόμες τραγακανθίνης, το λαρδί, ο πουρές πατάτας, το παξιμάδι και άλλα.
Αρχικά η σοκολάτα και το κακάο θεωρούνταν είδη πολυτελείας εξαιτίας του υψηλού κόστους τους. Στην πορεία όμως, η μαζική παραγωγή τους έκανε τα προϊόντα αυτά περισσότερο προσιτά στο ευρύ κοινό, ενώ και οι διαφημίσεις βοήθησαν στη διείσδυση της σοκολάτας σε όλες τις ηλικιακές ομάδες και κοινωνικές τάξεις.
Τέλος, η σοκολάτα κατέχει σημαντική θέση σε διάφορα συσσίτια. Βρίσκουμε διάφορες αναφορές για την κατανάλωση σοκολάτας σε περιόδους πολέμου και στο στρατό γενικότερα. Τα περισσότερα στοιχεία όμως, αφορούν παιδικά και μαθητικά συσσίτια καθώς και εράνους ή φιλανθρωπικές κινήσεις.