Νομίζω ότι και να πούμε γι’αυτή τη σοκολάτα θα είναι λίγο. Όχι μόνο για τη γεύση της, αλλά και για την εταιρεία που τις κατασκευάζει.
Τις έβλεπα καιρό στα καταστήματα αλλά ποτέ δε μου είχαν γεμίσει το μάτι, ίσως λόγω της συσκευασίας, ίσως λόγω της τιμής, ίσως λόγω και του μεγέθους καθώς κυκλοφορούν σε συσκευασίες των 180γρ. οπότε είναι λίγο κουμούτσες. Τελικά πήρα μία και το αποτέλεσμα δεν έχει να κάνει τόσο με τη γεύση της (που είναι μια χαρά) αλλά περισσότερο με την ίδια την παραγωγό εταιρεία.
Η ιστορία της σοκολάτας Tony’s ξεκίνησε το 2003 από έναν Ολλανδό δημοσιογράφο ονόματι Teun van de Keuken (Τέουν; Τόιν; ποιος ξέρει πώς προφέρεται) ο οποίος τρελάθηκε και αηδίασε (με το δίκιο του) με το εμπόριο ανθρώπων, την παιδική εργασία και τη σκλαβιά που υφίσταται ακόμα στην παγκόσμια παραγωγή σοκολάτας. Αναστατώθηκε τόσο πολύ που κατά τη διάρκεια μιας τηλεοπτικής εκπομπής έφαγε ένα σκασμό σοκολάτες και μετά κατέδωσε τον εαυτό του στην αστυνομία ως εγκληματία.
Φυσικά ο εισαγγελέας δεν ίδρωσε και δεν απέδωσε κατηγορίες, όμως ο Teun δεν το έβαλε κάτω. Βρήκε τέσσερα μικρά αγόρια που δούλευαν σε φάρμες κακάο στην Ακτή του Ελεφαντοστού για να πουν την ιστορία τους και να καταθέσουν ως μάρτυρες κατηγορίας κατά του ίδιου καθώς και κατά άλλων 2000 ατόμων που ήταν στο πλευρό του! Μπορείς να δεις τις καταθέσεις τους στο παρακάτω βίντεο.
Αφού είδε κι απόειδε, και αφού κανείς από τις αρχές δεν τον έπαιρνε στα σοβαρά και αφού καμιά από τις μεγάλες εταιρείες (με πρώτη και καλύτερη τη Νεστλέ) δεν του έδινε σημασία ώστε να φτιάξει μια σοκολάτα που θα ήταν παρασκευασμένη με υλικά από 100% νόμιμες καλλιέργειες με ιδιοκτήτες που σέβονται τους εργαζόμενούς τους και δεν έχουν μικρά παιδάκια να μαζεύουν το κακάο, πήρε την κατάσταση στα χέρια του.
Το Νοέμβριο του 2005 μαζί με την ομάδα του, δημιούργησε μια σοκολάτα γάλακτος σε μια κατακόκκινη συσκευασία (για ευνόητους λόγους) σύμφωνα με τους κανόνες του Δίκαιου Εμπορίου (Fair trade) και παρασκευασμένη με υλικά από καλλιέργειες με μηδέν παιδική εργασία υπό συνθήκες σκλαβιάς. Έφτιαξε 5000 σοκολάτες όμως δεν ήταν αρκετές. Τελικά χρειάστηκαν 13000 σοκολάτες λόγω της τεράστιας ζήτησης και έτσι το 2006 η Tony’s δημιουργήθηκε επίσημα ως παρασκευαστής σοκολάτας. Τα προβλήματα όμως δεν τελείωσαν εκεί.
Η Bellissimo, μια Ελβετική εταιρεία σοκολάτας έκανε μήνυση στη νεοϊδρυθίσα εταιρεία καθώς όπως ισχυρίστηκε δεν υπάρχει καμία σοκολάτα που να έχει παρασκευαστεί με υλικά που προέρχονται 100% από καλλιέργειες που δε χρησιμοποιούν παιδιά ως σκλάβους. Είχαν κάποιο δίκιο. Τελικά η Tony’s αναγκάστηκε να αλλάξει το σλόγκαν της που ανέφερε ότι η σοκολάτα δεν παράγεται από σκλάβους στο 100% (100% slave-free) και να τροποιήσει λίγο το όραμά της εμπρός στη σκληρή πραγματικότητα. Η σοκολάτα Τony’s πλέον είναι μια εταιρεία που κάνει ό,τι μπορεί για να καταλήξουμε σε ένα κόσμο όπου η παιδική εργασία και σκλαβιά, πολύ απλά, δεν υφίσταται.
Το 2007 κέρδισαν και το δικαστήριο! Ο δικαστής αναγνώρισε τον Teun ως “εγκληματία” δίνοντας μια ηθική νίκη στον ίδιο και στους υποστηρικτές του. Από την άλλη όμως δεν του απαγγέλθηκε καμία ποινή καθώς αν έδιναν ποινή στον ίδιο, αυτό θα σήμαινε αυτομάτως ότι οποιοσδήποτε στον κόσμο καταναλώνει σοκολάτα θα πρέπει να αναγνωριστεί ως εγκληματίας και να μπει πίσω από τα σίδερα!
Παρόλες τις αναποδιές, οι προσπάθειες του Teun έπιασαν τόπο! Ακόμα μια Ολλανδική εταιρεία, η Verkade (που πλέον ανοίκει σε μια Τουρική πολυεθνική) αποφάσισε να ακολουθήσει το παράδειγμα της Tony’s δείχνοντας τελικά ότι υπάρχει ελπίδα. Την ίδια χρονιά (2008) η Tony’s ιδρύει το ίδρυμα Chocolonely χρηματοδοτώντας το απευθείας από τα έσοδα πώλησης σοκολάτας.
Όμως ακόμα υπάρχει πολύς δρόμος ώστε να καταλήξουμε στο αρχικό όραμα της Tony’s για έναν κόσμο με μηδενική παιδική σκλαβιά, τουλάχιστον στον τομέα της παραγωγής σοκολάτας. Το πρωτόκολλο Harkin-Engel, που συμφωνήθηκε το 2001 από αρκετούς παραγωγούς σοκολάτας και αναφέρει ότι οι παραγωγοί συμφωνούν να εξαλλείψουν τις χειρότερες μορφές παιδικής εργασίας στις καλλιέργειες κακάο, δεν ακολουθείται και πολύ. Οι αρχικοί στόχοι για 70% μείωση της παιδικής εργασίας στη Δυτική Αφρική μέχρι το 2020 ακόμα δεν έχουν πιαστεί και φαίνεται ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει, τουλάχιστον στο κοντινό μέλλον.
Από την άλλη όσο υπάρχουν εταιρείες όπως η Tony’s, η Green & Black’s, η Cote d’Or και άλλες (ακόμα και η Cadbury, όμως σε αρκετά μικρότερο βαθμό) υπάρχει ελπίδα. Μπορείτε να δείτε την αναλυτική ιστορία της σοκολάτας Tony’s στην επίσημη ιστοσελίδα της και να διαβάσετε για τα όσα έχει καταφέρει μέχρι τώρα.
Και για να μην ξεχνιόμαστε, σύντομα έρχεται και η κριτική!
